ალუმინის ქილების ისტორია
ლუდისა და სასმელების შესაფუთი ლითონის ქილების ისტორია 70 წელზე მეტს ითვლის. 1930-იანი წლების დასაწყისში შეერთებულმა შტატებმა ლუდის ლითონის ქილების წარმოება დაიწყო. ეს სამნაწილიანი ქილა დამზადებულია თუნუქისგან. ავზის კორპუსის ზედა ნაწილი კონუსის ფორმისაა, ხოლო ზედა ნაწილი - გვირგვინის ფორმის სახურავით. მისი ზოგადი გარეგნობა დიდად არ განსხვავდება შუშის ბოთლების შესავსები ხაზისგან, ამიტომ თავიდან შესავსებად შუშის ბოთლის შევსების ხაზი გამოიყენებოდა. მხოლოდ 1950-იან წლებში გამოჩნდა სპეციალური შევსების ხაზი. ქილის სახურავი ბრტყელი ფორმის გახდა 1950-იანი წლების შუა პერიოდში და გაუმჯობესდა ალუმინის რგოლისებრ თავსახურად 1960-იან წლებში.
ალუმინის სასმელების ქილები უფრო ადრე, 1950-იანი წლების ბოლოს გამოჩნდა, ხოლო ორნაწილიანი DWI ქილები ოფიციალურად 1960-იანი წლების დასაწყისში გამოვიდა. ალუმინის ქილების განვითარება ძალიან სწრაფია. ამ საუკუნის ბოლოსთვის წლიურმა მოხმარებამ 180 მილიარდს გადააჭარბა, რაც მსოფლიოში ლითონის ქილების საერთო რაოდენობაში ყველაზე დიდი კატეგორიაა (დაახლოებით 400 მილიარდი). ალუმინის ქილების დასამზადებლად გამოყენებული ალუმინის მოხმარებაც სწრაფად იზრდება. 1963 წელს ის ნულთან ახლოს იყო. 1997 წელს მან 3.6 მილიონ ტონას მიაღწია, რაც მსოფლიოში სხვადასხვა ალუმინის მასალის მთლიანი მოხმარების 15%-ს შეადგენს.
ალუმინის ქილების წარმოების ტექნოლოგია მუდმივად იხვეწებოდა.
ათწლეულების განმავლობაში, ალუმინის ქილების წარმოების ტექნოლოგია განუწყვეტლივ იხვეწებოდა. ალუმინის ქილების წონა მნიშვნელოვნად შემცირდა. 1960-იანი წლების დასაწყისში, თითოეული ათასი ალუმინის ქილის წონა (ქილის კორპუსისა და თავსახურის ჩათვლით) 55 ფუნტს (დაახლოებით 25 კილოგრამს) აღწევდა, ხოლო 1970-იანი წლების შუა პერიოდში ის 44.8 ფუნტამდე (25 კგ) შემცირდა (კილოგრამებში), 1990-იანი წლების ბოლოს კი 33 ფუნტამდე (15 კილოგრამამდე) შემცირდა, ამჟამად კი 30 ფუნტზე ნაკლებამდეა, რაც 40 წლის წინანდელი მაჩვენებლის თითქმის ნახევარია. 1975 წლიდან 1995 წლამდე პერიოდში, 1 ფუნტი ალუმინისგან დამზადებული ალუმინის ქილების (12 უნცია ტევადობის) რაოდენობა 35%-ით გაიზარდა. გარდა ამისა, ამერიკული კომპანია ALCOA-ს სტატისტიკის მიხედვით, ყოველ ათას ალუმინის ქილის დასამზადებლად საჭირო ალუმინის მასალა 1988 წლის 25.8 ფუნტიდან 1998 წელს 22.5 ფუნტამდე შემცირდა, შემდეგ კი 2000 წელს 22.3 ფუნტამდე. ამერიკულმა ქილების მწარმოებელმა კომპანიებმა განუწყვეტლივ მიაღწიეს გარღვევას დალუქვის აპარატებსა და სხვა ტექნოლოგიებში, ამიტომ შეერთებულ შტატებში ალუმინის ქილების სისქე მნიშვნელოვნად შემცირდა, 1984 წელს 0.343 მმ-დან 1992 წელს 0.285 მმ-მდე და 1998 წელს 0.259 მმ-მდე.
ალუმინის ქილების თავსახურების სიმსუბუქის მხრივ პროგრესი ასევე აშკარაა. ალუმინის ქილების თავსახურების სისქე 1960-იანი წლების დასაწყისში 0.39 მმ-დან 1970-იან წლებში 0.36 მმ-მდე, 1980 წელს 0.28 მმ-დან 0.30 მმ-მდე და 1980-იანი წლების შუა პერიოდში 0.24 მმ-მდე შემცირდა. ქილის თავსახურის დიამეტრიც შემცირდა. ქილების თავსახურების წონა კვლავ შემცირდა. 1974 წელს ათასი ალუმინის ქილის წონა 13 ფუნტი იყო, 1980 წელს 12 ფუნტამდე, 1984 წელს 11 ფუნტამდე, 1986 წელს 10 ფუნტამდე, ხოლო 1990 და 1992 წლებში შესაბამისად 9 და 9 ფუნტამდე. 8 ფუნტი, 2002 წელს 6.6 ფუნტამდე შემცირდა. ქილების დამზადების სიჩქარე მნიშვნელოვნად გაუმჯობესდა 1970-იან წლებში 650-1000 ცპმ-დან (მხოლოდ წუთში) 1980-იან წლებში 1000-1750 ცპმ-მდე და ამჟამად 2000 ცპმ-ზე მეტს.
გამოქვეყნების დრო: 2021 წლის 28 დეკემბერი







